[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.By³ to okres chaosu, czyli przedgenazyjski; £abêdŸ dwoisty i £abêdŸ ciemny,który staje siê bia³y, gdy zosta³o stworzone œwiat³o"**.' Najwiêksze z wielkich." Chaldean Account ol Genesis, s.62-3.'" Siedem £abêdzi, które mia³y zstêpowaæ z nieba na jezioro Mana-sarowara, towed³ug wierzeñ ludowych siedmiu riszi Wielkiej NiedŸwiedzicy, Morzy przybieraj¹tê postaæ, aby odwiedziæ miejscowoœæ, gdzie by³y pisane Wedy.Symbol wybrany dla oddania majestatu najwy¿szego idea³u Wszechducha mo¿e siêwydawaæ niestosowny i niezdolny do wyra¿enia jego œwiêtoœci.Mo¿na oczywiœcieuwa¿aæ, i¿ gêœ, a nawet ³abêdŸ s¹ symbolami zgo³a nieodpowiednimi dla wyra¿eniapotêgi i wielkoœci Ducha.Jednak symbol ten musia³ mieæ jakieœ g³êbokieokultystyczne znaczenie, jeœli spotykamy go nie tylko w ka¿dej kosmogonii ika¿dej wielkiej religii œwiata, ale i wœród krzy¿owców, tych œredniowiecznychchrzeœcijan, którzy obrali go za naczynie Ducha Œwiêtego; mia³ on prowadziæ icharmiê do Palestyny, aby wydrzeæ grób Zbawiciela z r¹k Saracenów.Jeœli mamywierzyæ twierdzeniu profesora Drapera (w jego Dziejach rozwoju umys³owego wEuropie), armia krzy¿owców pod wodz¹ Piotra Eremity by³a poprzedzana przezDucha Œwiêtego w postaci bia³ego g¹siora, któremu towarzyszy³a koza.Seb,egipski bóg czasu, niesie na g³owie gêœ; Jowisz przybiera postaæ ³abêdzia,podobnie jak Brahma; a u Ÿróde³ tych wszystkich symbolów kryje siê tajemnicatajemnic – Jajo Wszechœwiata.Nale¿y poznaæ sens i przyczyny symbolu, zanim siêgo zlekcewa¿y.Dwoisty ¿ywio³ powietrza i wody jest elementem ibisa, ³abêdzia,gêsi i pelikana, ale tak¿e krokodyla i ¿ab oraz kwiatów lotosu, lilii wodnychitd; st¹d wywodz¹ siê najmniej przystosowane symbole wybierane zarówno przezwspó³czesnych, jak i staro¿ytnych mistyków.Pan, wielki bóg przyrody, by³zwykle przedstawiany w otoczeniu ptaków wodnych, zw³aszcza gêsi; podobnie iinni bogowie.Jeœli póŸniej, w miarê upadku religii, bogowie, którym gêsi by³ypoœwiêcone, stawali siê bóstwami prijapi-cznymi, to nie wynika st¹d wcale, ¿eptactwo wodne poœwiêcone zosta³o Panu i innym bóstwom fallicznym, jakby tochcia³ ten i ów szyderca, nawet w staro¿ytnoœci, lecz ¿e abstrakcyjna i boskapotêga P³odnej Natury uleg³a grubej antropomorfizacji.Równie¿ ³abêdŸ Ledynie przedstawia prijapicznych wyczynów i jej na tym tle rozkoszy, jak toskromnie wyra¿a Hargrave Jennings; mit ten bowiem jest tylko inn¹ odmian¹ tegosamego filozoficznego ujêcia kosmogenezy.£abêdzie spotyka siê czêsto ³¹czone zApollinem, gdy¿ s¹ one symbolem wody i ognia oraz œwiat³a sfonecznego przedrozdzieleniem siê ¿ywio³Ã³w.Nasi wspó³czeœni symbolodzy mo¿e skorzystaj¹ nieco z kilku uwag znanej autorki,Lidii Marii Child, która powiada:Od niepamiêtnych czasów czczono w Hindustanie emblemat wyobra¿aj¹cy stworzenielub pochodzenie ¿ycia [.] Sziwa, lub Mahadewa, jest nie tylko stwórc¹ postaciludzkich, ale równie¿ pierwiastkiem zap³adnia-j¹cym, potêg¹ stwórcz¹, któraprzenika wszechœwiat.Emblemat macierzyñski ma podobnie religijny charakter.Taczeœæ dla stwarzania ¿ycia wprowadzi³a do kultu Ozyrysa symbole seksualne.Czyli¿ jest dziwne, ¿e ci ludzie odnosili siê z czci¹ do wielkiej tajemnicynarodzin cz³owieka ? Czy¿ byli przez to nieczyœci? Czy to nie my mo¿e jesteœmynieczyœci, ¿e j¹ za godn¹ czci nie uwa¿amy? Jednak¿e ¿aden czysty i myœl¹cyumys³ nie mo¿e nie mieæ dla niej czci.Wiele przewêdrowaliœmy dróg – a nie bytyone bynajmniej czyste – od owych zamierzch³ych epok, gdy sêdziwi pustelnicy poraz pierwszy mówili o Bogu i duszy, w giêbi swych pierwotnych, uroczystych ip&³nych majestatu œwi¹tyñ.Nie patrzmy dziœ z uœmiechem politowania na ichwysi³ki dotarcia i przenikniêcia czegoœ z nieskoñczonej, niepojêtejpraprzyczyny przez tajemnice natury; czyni¹c tak rzucamy bowiem cieñ swegoprostactwa na ich patriarchaln¹ prostotê.Rozdzia³ VIJAJO KOSMICZNESk¹d ten powszechny symbol? W kosmogonii ka¿dego ludu na ca³ej kuli ziemskiejspotykamy jajo jako œwiêty znak; wszêdzie by³o ono czczone, zarówno dla swegokszta³tu, jak i wewnêtrznej tajemnicy, któr¹ przedstawia [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]