[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wed³ug okreœlenia MaxaLernera w ramach tego systemu kompania radiowa lub telewizyjna sprzedajereklamuj¹cej siê firmie publicznoœæ, któras³ucha jej programów.Program odgrywa rolê œrodka przyci¹gniêcia mo¿liwie jaknajwiêkszej masy pu­blicznoœci, która stanowi w³aœciwy towar96.W Stanach Zjednoczonych przesz³o tysi¹c stacji ra­diowych zabiega aktualnie oczas i uwagê s³uchaczy, które przekazuje sponzorom na u¿ytek reklamy ichprodukcji.Mog³oby siê wydawaæ, ¿e sytuacja taka od­dzia³uje w kierunkuró¿nicowania przekazywanych treœci.Jednak w 1959 r.1150 stacjipodporz¹dkowa­nych by³o czterem wielkim systemom radiowym na­daj¹c ichujednolicony program.Pomiêdzy czterema programami istnieje oczywiœciekonkurencja, stanowi ona jednak Ÿród³o tendencji zmierzaj¹cych raczej wkierunku standaryzacji ni¿ zró¿nicowania.Poniewa¿ ka¿dy konkurent walczy oprzyci¹gniêcie najszer­szej — a w konsekwencji tej samej publicznoœci — wszyscyoperuj¹ apelem o podobnych treœciach.Pro­gramy te nie ró¿ni¹ siê zatem wistotny sposób pod wzglêdem charakteru, zaœ walka konkurencyjna wyra¿a siê wd¹¿eniu do osi¹gniêcia wiêkszej perfekcji w obrê­bie tegosamego stylu.Ró¿nicepomiêdzy poszczególny­mi programami mo¿na by nazwaæ marginalnymi zgod­nie zokreœleniem Riesmana, o którym bêdzie jeszcze póŸniej mowa.Na tle amerykañskiego systemu organizacji radio­fonii, podobnie zreszt¹ jaktelewizji, powstaje zatem problem pluralistycznego uniformizmu, który stanowijedno z bardzo istotnych zagadnieñ kultury masowej w krajach o kapitalistycznymustroju.Radiofonia bry­tyjska reprezentuj¹ca odmienny, europejski wariantorganizacyjny od pocz¹tku wesz³a na drogê publicz­nego monopolu i oficjalnegonadzoru.Inicjatywa par­lamentarna labourzystów doprowadzi³a do poddania•' M, Lerner, America as a Civilization, cyt.wyd., s.835.radia kontroli w³adz pocztowych, zaœ w 1926 r.za rz¹­dów Partii Pracystworzona zosta³a British Broadca-sting Corporation jako instytucja sprawuj¹capublicz­ny monopol organizacji i nadzoru radiofonii brytyj­skiej.Finanseradiofonii opieraj¹ siê w Anglii na reje­stracyjnych op³atach abonentów, awszelka reklama komercjalna jest zakazana D7.W radiofonii angielskiej ustalone ramy zró¿nicowa­nia treœci stanowi¹ trzyprogramy, których konstruk­cja w charakterystyczny sposób odpowiada za³o¿eniomo trzech poziomach kultury.Formalnie rzecz bior¹c standaryzacja treœci przytym systemie jest wiêc wiêksza, ani¿eli w Ameryce.Mi³oœnicy lekkiego pro­gramudysponuj¹ tylko jednym kana³em odbioru.Podobnie zreszt¹ amatorzy powa¿nychtreœci.W Ame­ryce natomiast w samej telewizji tzw.oœwiatowe sta­cjefunkcjonuj¹ce na zasadach odmiennych od towa­rzystw komercjalnych, licz¹ 43stacje 98.Stacje te pro­wadz¹ po¿yteczn¹, ale bardzo ograniczon¹ dzia³alnoœæna marginesie potê¿nego komercjalnego systemu i nie97 W radiofonii europejskiej dominuje oparcie finansowena op³atach rejestracyjnych; wystêpuje ono m.in.w Austrii,Belgii, Danii, Finlandii, Holandii, krajach skandynawskich.Wiêkszoœæ krajów Ameryki £aciñskiej realizuje natomiastamerykañski system komercjalny (np.Argentyna, Brazylia,Chile, Meksyk).Kraje brytyjskiej wspólnoty — poza Angli¹ —S¹cz¹ obydwa systemy.Por.Ch.A.Siepmann, Radio, Tele-vision and Society, New York 1950.98 The Impact oj Educational Television, W.Schramm ed.,Urbana 1960.Stacje oœwiatowe, zarówno telewizyjne, jak ra­diowe, powstaj¹ce z inicjatywy uniwersytetów, towarzystw spo­³ecznych oraz instytucji publicznych odznaczaj¹ siê w Ame­ryce brakiem stabilizacji.W okresie 15 lat powsta³y tam202 stacje oœwiatowe, a 164 uleg³o likwidacji.Dane te s¹czêsto cytowane jako dowód braku zapotrzebowania na po-wa¿ne treœci w kulturze masowej w Ameryce.licz¹ siê istotnie jako wspó³zawodnicz¹ca z nim si³a.Natomiast Trzeci ProgramB.B.C.stanowi wa¿ki ar-1 gument w dyskusjach na temat roli masowych œrod­kówkomunikowania w dziedzinie rozpowszechniania^ powa¿nych treœci kultury„wy¿szej".Zbli¿ony do angielskiego typ organizacji radiofonii polegaj¹cej na monopolu inadzorze publicznym przy­j¹³ siê w wiêkszoœci krajów europejskich.W pewnymwiêc sensie koncentracja w tej dziedzinie masowego komunikowania jest wszêdziedu¿o wiêksza ani¿eli w dziedzinie prasy.W porze szczególnego napiêciarecepcji, przypadaj¹cej na godziny popo³udniowe i wie­czorne, tworz¹ siêmilionowe publicznoœci wys³uchu­j¹ce równoczeœnie tych samych popularnychprogra­mów.Pewne prawdopodobieñstwo selekcji, a zatem i rozproszenia stwarzaj¹w radiu mo¿liwoœci korzysta­nia z ró¿nej d³ugoœci fal.Badania publicznoœciradio­wej, jak i telewizyjnej, wykaza³y jednak, ¿e wiêkszoœæ s³uchaczy i widzówodznacza siê konserwatyzmem po­legaj¹cym na pozostawaniu przy stale odbieraneji naj­lepiej s³yszalnej — zwykle lokalnej — stacji radiowej lub przy tym kanaletelewizyjnym, który nadawa³ poprzednio lub ma nied³ugo nadaæ oczekiwan¹popu­larn¹ audycjê.W Polsce, w momencie, gdy liczba odbiorców tele­wizyjnych przekroczy³a 1 000000 (1962 r.), mo¿na sza­cunkowo okreœliæ Mczbê osób ogl¹daj¹cych popularn¹audycjê typu „Kobry" na ok.5 milionów.W Stanach Zjednoczonych mimo wieloœcikana³Ã³w programo­wych atrakcyjne transmisje rewiowego programu tele­wizjigromadz¹ czterdziestomilionowe masy widzów.Kosztowny program z udzia³emwybitnych „gwiazd" nie jest w ogóle op³acalny z punktu widzenia sponzora, jeœlinie przekracza liczby 20 milionów odbiorców.W 1955 r.badania zarejestrowa³y audycjê, której pu­blicznoœæ stanowi³a po³owaAmeryki".Rozmiary tych publicznoœci nale¿y rozpatrywaæ na gruncie rozpowszechnieniaradiofonii i telewizji w skali ogólnokrajowej.W po³owie lat piêædziesi¹tychkilka­naœcie krajów Europy osi¹gnê³o liczbê radioodbiorni­ków powy¿ej 200 natysi¹c mieszkañców, co mo¿na uznaæ za stan pe³nego nasycenia, przy którymteore­tycznie ka¿da rodzina jest w posiadaniu odbiornika [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]