[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Mózg uszkodzony - odbudowa uszkodzonych uk³adów neuronowychNowo utworzone rozga³êzienia neuronów rosn¹ i ³¹cz¹ siê z innymi neuronami byprzywróciæ pewne funkcje.W nowo utworzonej sieci okreœlona komórka nerwowaotrzymuje informacje od wielu innych neuronów, co nie pozwala na powstaniewyraŸnej œcie¿ki, czy obwodu.Za pomoc¹ fizykoterapii mo¿na wzmocniæ tenkonkretny obwód i daæ tej sieci niezbêdny bodziec wzmacniaj¹cy.W koñcu tenudro¿niony obwód zastêpuje inne po³¹czenia i sieæ zostaje naprawiona, tzn.s³abe po³¹czenia zostaj¹ usuniête, a silne utrwalone.Reakcje psychiczne pacjenta na rehabilitacjê mózgu.Najwa¿niejsze jest wsparcie najbli¿szych osób.Udar, który zniszczy³ lew¹pó³kulê mózgu, zniszczy³ tak¿e oœrodek mowy i zdolnoœæ porozumiewania siê.Niewolno wiêc w czasie rehabilitacji uczyæ rzeczy, do których potrzebna jest lewapó³kula mózgu.Wykorzystywanie prawej pó³kuli to np.wykorzystanie wrehabilitacji œpiewu.Gesty i miny pacjenta podczas œpiewu s¹ sposobemporozumiewania siê prawej pó³kuli, która robi wszystko by zast¹piæ lew¹.Abyprzekazaæ swe myœli, pacjent z uszkodzon¹ lew¹ pó³kul¹ zamiast s³owamipos³uguje siê ró¿nymi dŸwiêkami - to jest w³aœnie s³ownictwo prawej pó³kulimózgu.W zdrowym mózgu lewa i prawa pó³kula wspó³pracuj¹ by zintegrowaæ s³owa zodpowiedni¹ intonacj¹.Dziêki lewej pó³kuli powstaj¹ w³aœnie s³owa, a prawanadaje im znaczenie emocjonalne.Ruchy cia³a i gesty r¹k stanowi¹ tak¿e wa¿nyelement porozumiewania siê prawej pó³kuli.Gesty i towarzysz¹ce im dŸwiêkipozwalaj¹ na stworzenie pacjentowi w³asnego s³ownictwa za pomoc¹ którego mo¿ewyraziæ uczucia.Si³a woli pacjenta, a proces zdrowienia mózgu.Si³a woli pacjenta ma ogromny wp³yw na proces zdrowienia, choæ lekarze niewiedz¹ dok³adnie na czym to polega.Uczeni uwa¿aj¹, ¿e rozwi¹zanie zagadkimo¿na odnaleŸæ w pniu mózgu, który podtrzymuje ¿ycie, kontroluje rytm pracyserca i oddychanie.W pniu mózgu znajduje siê obszar zw.miejscem sinawym,sk³adaj¹cy siê z neuronów.Neurony te wywieraj¹ wp³yw na ca³y mózg, a ichd³ugie w³Ã³kna tworz¹ pêdzle komunikacyjne.Pobudzone neurony miejsca sinawegoprzez swe d³ugie w³Ã³kna pompuj¹ w system neuronów substancjê zw.noradrenalin¹.Noradrenalina pobudza ¿Ã³³te astrocyty do wydzielania czynnika wzrostowegoneuronów i innych podobnych substancji, które sprzyjaj¹ regeneracji.Pobudzonypieñ mózgu rozsy³a po mózgu strumienie noradrenaliny uczyniaj¹c komórkiodpowiedzialne za odbudowê.Otoczenie pacjenta mo¿e silnie wp³ywaæ na jegomotywacjê.Ofiary uszkodzeñ mózgu czêsto wykazuj¹ siln¹ chêæ powrotu do znanegoœwiata by odzyskaæ fragmenty utraconej przesz³oœci.W procesie rehabilitacjipowinno odwiedzaæ siê z pacjentami ich ulubione miejsca wywo³uj¹c u nichpodniecenie i zainteresowanie ich przesz³¹ rzeczywistoœci¹.Stymulacja mózgu a stany œwiadomoœciMózg cz³owieka nie zmieni³ siê zbytnio od 200 tys.lat, ewoluowa³ natomiastumys³ - to on w³aœnie stanowi tajemnicê.Obecne techniki da³y mo¿liwoœænaszkicowania mapy umys³u za pomoc¹ tomografu komputerowego i rezonansumagnetycznego.Mo¿emy mieæ pewnoœæ, ¿e umys³ to coœ wiêcej ni¿ zbiór sk³adnikówbiologicznych.Jedn¹ z najdziwniejszych cech mózgu jest jego zdolnoœæ do zmianyobrazu rzeczywistoœci za pomoc¹ doœæ niezwyk³ych œrodków, takich jak substancjehalucynogenne lub deprywacja sensoryczna.Substancje halucynogenne a odmienne stany œwiadomoœciZnany od tysi¹cleci przez Indian meksykañskich grzybek zawiera substancjêhalucynogenn¹ zw.psylocyn¹.Przez godzinê pojawiaj¹ siê halucynacje, w którychszamani widz¹ jaskrawe barwne wzory i dziwne postaci.Dowiaduj¹c siê odzia³aniu mózgu odkrywamy, ¿e kluczem do tych drzwi s¹ jego w³asne substancjechemiczne, które s¹ magazynowane w pêcherzykach znajduj¹cych siê na koñcuneuronowych odga³êzieñ - w synapsach, w miejscach gdzie jeden neuron przekazujeinformacje drugiemu.£adunek elektryczny uwalnia cz¹steczki chemiczne dozbiorników i wêdruj¹ poprzez synapsy do s¹siedniego neuronu.W mózgu jest ich100mld tworz¹ z innymi neuronami miliony linii komunikacyjnych.Komunikacjaneuron-neuron jest podstaw¹ ca³ej dzia³alnoœci w mózgu.Neuron wysy³a impulselektryczny, który wêdruje wzd³u¿ w³Ã³kna zw.aksonem, a¿ dotrze dozmagazynowanych substancji chemicznych.Elektryczne wy³adowanie to pocz¹tekprzekazu chemicznego.Cz¹steczki wêdruj¹ce miêdzy neuronami toneurotransmitery, jest ich w mózgu ok.50 (np.noradrenalina, dopamina).Neurotransmitery wp³ywaj¹ na zachowanie cz³owieka, a nawet je kszta³tuj¹.Jedn¹z tych substancje jest serotonina, która spe³nia ró¿ne role.Kontrolujenastrój, apetyt, pamiêæ, uczenie siê.Halucynacje, których doznaje szaman s¹wynikiem manipulowania systemem serotoninowym, bo serotonina mo¿e byæ zarównohamulcem jak i œrodkiem pobudzaj¹cym.W przypadku halucynacji serotonina dzia³aw dwóch oœrodkach p³atach czo³owych i wzgórzu.Wzgórze jest tzw.„bram¹wejœciow¹” dla wszystkich informacji zmys³owych, aby po przefiltrowaniu trafiædo kory.P³aty czo³owe zaœ u¿ywaj¹ dostarczonych informacji do podejmowaniadecyzji, planowania.Psylotycyna wystêpuj¹ca w grzybku jest podobna doserotoniny.Deprywacja sensoryczna a stany œwiadomoœciPewnego zimnego dnia czterech pielgrzymów wybra³o siê na szczyt góry.Maj¹ oninadziejê, ¿e podczas postu i odciêcia od œwiata zewnêtrznego (deprywacjasensoryczna) doznaj¹ halucynacji, które jak wierz¹ wnios¹ w ich ¿ycie wa¿neinformacje.Nast¹pi³o to po trzech dniach postu.Prawdopodobnie coœ zaburzy³onormalne dzia³anie serotoniny, bo jak poziom serotoniny ulega zmianie, towzgórze traci zdolnoœæ kontrolowania nap³ywu informacji.Pielgrzymom zbadanokrew przed wypraw¹ i w trakcie.Badanie wykaza³y, ¿e bezpoœrednio pohalucynacjach receptorów by³o dwa razy wiêcej.Przypuszcza siê, ¿e na skutekdeprywacji zmys³owej w mózgach pielgrzymów zwiêkszy³ siê poziom serotoniny iprzerwa³ hamuj¹cy obwód wzgórza.Psychodeliki i wyobraŸniaPewien artysta jako m³ody student akademii zaznajomi³ siê z wp³ywem lekupsychodelicznego (LSD) na jego wyobraŸniê.LSD podobnie jak psylocynaprzypomina budow¹ serotoninê i ³¹czy siê z receptorami serotoniny w mózgu.Artysta z rozmys³em manipulowa³ mózgiem.Œrodki psychodeliczne mog¹ byæwspania³ym narzêdziem dla malarzy wizjonerów, pozwalaj¹ bowiem dostrzec ukrytewymiary œwiadomoœci, albo ukryt¹ podœwiadomoœæ.To jakby na kilka godzinzwariowaæ, a potem oprzytomnieæ, gdyby nie uzale¿nienie.Hipotetyczny dopaminowy mechanizm parkinsonizmu i schizofreniiInny transmiter kontroluj¹cy pracê mózgu to dopamina, która dzia³a jakspowalniacz.Dopamina wêdruje w mózgu specjalnymi œcie¿kami.Naukowcy odkrylikilka szlaków dopaminowych w zwojach podstawowych mózgu.Zwoje u podstawy mózguznajduj¹ siê we wnêtrzu mózgu i odgrywaj¹ decyduj¹c¹ rolê w wykonywaniup³ynnych i kontrolowanych ruchów.Kiedy dopamina przestaje dop³ywaæ do tegorejonu, powstaje choroba Parkinsona (utrata zdolnoœci inicjowania ikontrolowania ruchów) [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]