[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Na te proœby, pogró¿ki i usilne króla W³adys³awa wstawienia siê zauwolnieniem rzeczonego bana W³adys³awa, trzeciego dnia po jego uwiêzieniuwypuszczono go na wolnoœæ, z takiem jednak ostrze¿eniem: "Na rozkaz twój,Najjaœniejszy Królu, uwalniamy z wiêzienia bana W³adys³awa, którego znamy jakozdrajcê czyhaj¹cego na twojê zgubê.Je¿eli wiêc dopuœci siê przeciw tobiejakowego przestêpstwa, przypisaæ to raczysz w³asnej ³askawoœci, która go z r¹knaszych wyrywa, a nie nam, którzy chcieliœmy zapobiedz z³emu, mog¹cemu wkrótcenast¹piæ." W³adys³aw Gara sk³ada³ dziêki królowi, oœwiadczaj¹c: "¿e nigdy niezapomni tak wielkiego dobrodziejstwa, które mu król wyœwiadczy³, nie tylkoocalaj¹c mu ¿ycie, ale przywracaj¹c i wolnoœæ.UCHWA£Y WÊGRÓW TYCZ¥CE SIÊ KORONACYI KRÓLA W£ADYS£AWA.Dnia drugiego miesi¹ca Lipca, po uwolnieniu z wiêzów bana W³adys³awa, pra³aciipanowie Wêgierscy postanowili i wydali niektóre uchwa³y.A naprzód: "aby mimouwiêzienia i zatrzymania dawnej korony, W³adys³awa króla koronowaæ na królaWêgierskiego, w Niedzielê nadchodz¹c¹, w dzieñ Œ.Alexiusza, koron¹ maj¹c¹ siêzdj¹æ z g³owy Œ.Stefana pierwszego Wêgierskiego króla.Powtóre, aby doWyszogrodu uda³o siê dwóch panów Wêgierskich, którzyby siê przekonali, czyskrzynia, w której przechowywano koronê królestwa Wêgierskiego z innemigod³amikrólewskiemi, by³a rzeczywiœcie naruszona, i aby tê skrzyniê sprowadzili doBia³ogrodu sto³ecznego na koronacy¹ nowego króla." Natychmiast wiêc wys³anodwóch braci Jacykowskich (Jaczkones).Naostatek, "aby W³adys³aw Gara wyda³zamekWyszogrod w rêce królewskie, i aby go nikt inny nie dzier¿y³, tylko Polak."Jako¿ stosownie598do tej uchwa³y wydany zosta³ zamek rzeczony królowi, który da³ go zarazstarostwem dzier¿awnem Wincentemu z Szamotu³ kasztelanowi Miêdzyrzeckiemu,szlachcicowi herbu Na³êcz, rycerzowi dzielnemu i znakomitemu, który zprzyrodzenia wielce pochopnym by³ do ¿artów i uciesznych gadek.W£ADYS£AW KRÓL WÊGRZYNA, KTÓRY ZEZNAWA£, JAKOBY OD KRÓLOWEJ EL¯BIETY NAMAWIANYBY£ DO ZABICIA KRÓLA, UWALNIA BEZKARNIE, PANOWIE JEDNAK WÊGIERSCY WYMIERZAJ¥NAÑKARÊ ŒMIERCI.Królowa El¿bieta dowiedziawszy siê o wszystkiem, co w mieœcie Budzie zrobionoiuchwalono, i przekonawszy siê, ¿e koronacya jej syna, przez któr¹ mniema³a i¿W³adys³aw król utraci³ wszelkie prawa do tronu, sta³a siê celem szyderstwa ipoœmiewiska, i ¿e w braku korony, któr¹ uwioz³a, innej u¿yæ postanowiono, niewiedz¹c sama co czyniæ, wziê³a siê do zbrodni, i pewnego Wêgrzyna, nizkiego anieznanego rodu, z³otem jak mówi¹ przenajê³a, aby W³adys³awa mieczem albotrucizn¹ zg³adzi³ i zamierzonej nie dopuœci³ koronacyi.Ten skoro przyby³ doBudy, a pozna³, ¿e zamiar powziêty trudno i niebezpieczno by³o mu wykonaæ,roz³akomiony z³otem od królowej jak mówi³ przyjêtem, i ¿¹dz¹ wiêkszego jeszczewzi¹tku, przez pewnego przyjaciela W³adys³awowi i jego radcom odkry³ wszystkiezamachy królowej, opowiedzia³, po co i w jakim celu by³ wys³any, a dla lepszejwiary pokaza³ z³oto, które mia³ od El¿biety otrzymaæ, spodziewaj¹c siê, ¿e zawyjawienie zdrady dwa razy tyle zyska nagrody.Król W³adys³aw na obie stronybaczny i bezwzglêdny, ani daru ani kary nie u¿y³ na cz³owieka wystêpnego,uwa¿aj¹c oboje za niew³aœciwe, i pragn¹c ocaliæ s³awê królowej, o której niechcia³ wierzyæ, aby podobn¹ zamierza³a zbrodniê.Ale panowie Wêgierscy, kiedywraca³ z pokojów królewskich, kazali schwytaæ go i piec rozpalonomikleszczami,a potem rozszarpaæ na cztery czêœci.Je¿eli k³ama³, nikomu innemu tylko sobieiswoim k³amstwom winien by³ przypisaæ kaŸñ poniesion¹.W£ADYS£AW KRÓL JEDZIE NA KORONACY¥ DO STO£ECZNEGO BIA£OGRODU.W Pi¹tek przed dniem Œ.Alexego król W³adys³aw opuœci³ Budê i uda³ siê doBia³ogrodu sto³ecznego wraz z pra³atami, panami i szlacht¹ obu królestw, wcelukoronowania siê na króla Wêgierskiego; a przenocowawszy w Pottendzie (Petu?),wSobotê na po³udnie przy-599by³ do Bia³ogrodu; dok¹d dwaj panowie Wêgierscy, dziedzice majêtnoœci Jaczk,umyœlnie z Budy wys³ani do Wyszogrodu, przywieŸli skrzynie, w którejprzechowywano koronê królestwa Wêgierskiego zabran¹ przez El¿bietê królow¹ iwobec wszystkich pra³atów i panów tak Wêgierskich jako i Polskich, tym celemzgromadzonych, ukazali skrzyniê rzeczon¹, która widocznie by³a naruszona ipieczêcie jej po³amane.A gdy j¹ otwarto, znaleziono w niej wszystkie god³akrólewskie, krom samej korony zabranej i uwiêzionej.KORONACYA W£ADYS£AWA NA KRÓLA WÊGIERSKIEGO.W Niedzielê, w dzieñ Œ.Alexego W³adys³aw król z rana uda³ siê do koœcio³aBia³ogrodzkiego, który ju¿ zasta³ mnogim ludem nape³niony, tak i¿ ledwo móg³siêprzez on t³um wielki przecisn¹æ.Dla dogodniejszego odbycia obrzêdu koronacyiusuniêto wszystek lud z koœcio³a, w którym pozostali sami tylko pra³aci,panowiei starszyzna rycerska obu królestw.Przypuszczono tak¿e do obrzêdu obywatelimiasta Budy, którzy z dawnego zwyczaju mieli prawo uczestniczyæ zbrojnokoronacyi królów Wêgierskich i piastowaæ przy niej chor¹giew królestwa.GdyDyonizy kardyna³ i arcybiskup Ostryhomski pocz¹³ odprawiaæ msz¹ wielk¹ kuwezwaniu Ducha Œ., W³adys³aw król zdj¹wszy z siebie wszystkie szatykrólewskie,w których by³ strojno wszed³ do koœcio³a, a które z niego pozbierali kanonicykatedry Bia³ogrodzkiej, przyj¹³ najpierwej b³ogos³awieñstwo i namaszczenie;potem wzi¹³ sanda³y czyli obówie królewskie, humera³, albê, pas, manipularz,dwie dalmatyki, dwa naramienniki, pektora³, kapê, krzy¿ poselski, ber³o,proporzec, jab³ko okr¹g³e, przy stosownych przemowach i znakach.Te wszystkieozdoby królewskie z staroœci wytarte, bo sprawione jeszcze do koronacyipierwszego króla Œ.Stefana, a po te czasy przechowywane, wiêcej ni¿jakiekolwiek nowe zdawa³y siê budziæ poszanowania.Krzy¿ zaœ apostolskidlategopodobno daj¹ przy koronacyi wszystkim królom Wêgierskim, ¿e taki¿ sam krzy¿mia³byæ dany rzeczonemu królowi Œ [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]