[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.instrumenty finansowe,umo¿liwiaj¹ceuczestnikom rynku finansowego ochronê przed ryzykiem, wynikaj¹cym ze zmianystóp procentowych oraz zmian cen akcji oraz spekulacjê na tych zmianach; natychrynkach s¹ przeprowadzane transakcje tzw.financial futures opcyjne oraz swap;rynek kredytowy - przedmiotem obrotu na tym rynku s¹ kredyty udzielane przezbanki zagranicznym klientom 13.Na rynkach finansowych w poszczególnych krajach reguluj¹c¹ rolê odgrywa bankcentralny poprzez prowadzenie polityki pieniê¿no-kredytowej za pomoc¹ takichinstru­mentów, jak polityka stopy dyskontowej, polityka minimalnych rezerwbankowych.Pomiêdzy poszczególnymi segmentami rynku finasowego, a zw³aszcza rynkiempieniê¿nym i kapita³owym, wystêpuje ci¹g³y przep³yw œrodków pieniê¿nych, wzale¿­noœci od stopnia rentownoœci, p³ynnoœci i bezpieczeñstwa lokaty.G³Ã³wnymiuczestni­kami miêdzynarodowego rynku finansowego s¹ banki, które reprezentuj¹zarówno po­da¿, jak i popyt na instrumenty finansowe; s¹ tak¿e poœrednikami wkojarzeniu popytu i poda¿y miêdzy innymi uczestnikami rynku finansowego.13 Por.E.Pierzak, K.Szymañski: Miêdzynarodowy rynek walutowy i finansowy.Gdañsk 1991, s.103.Rynek kredytowy przez wielu autorów nie jest wyodrêbnianyjako oddzielny segment miêdzynarodowego rynku finansowego.Por.Leksykonfinansowo-bankowy.Warszawa 1991, s.399,402.164G³Ã³wnym narodowym rynkiem pieniê¿nym o znaczeniu miêdzynarodowym jest ryneknowojorski, co wi¹¿e siê z podstawow¹ rol¹ dolara w rozliczeniachmiêdzynaro­dowych oraz aktywn¹ dzia³alnoœci¹ zarówno banków amerykañskich, jaki zagranicz­nych, posiadaj¹cych swoje placówki bankowe w Nowym Jorku, na rynkupieniê¿nym wewnêtrznym i eurowalutowym.Nastêpne miejsca zajmuj¹ japoñski iniemiecki rynek pieniê¿ny.Rozwiniête rynki pieniê¿ne, chód o mniejszymznaczeniu miêdzynarodo­wym, maj¹ te¿ inne kraje Europy Zachodniej.Podobnasytuacja istnieje w odniesieniu do rynków kapita³owych.Zwróæmy teraz uwagê na rozwój eurorynku, g³Ã³wnie rynku curowalutowego i rynkueuroobligacji.Utworzenie i rozwój tych rynków jest niezwykle interesuj¹cymzjawiskiem miêdzynarodowych finansów.Pocz¹tki rynku eurodolara siêgaj¹ lat60., a impulsem do jego powstania by³y z jednej strony du¿e kwoty dolarów wposiadaniu banków europejskich, bêd¹ce skutkiem deficytu bilansu p³atniczegoUSA, a z drugiej strony fakt, ¿e stopa procentowa od depozytówkrótkoterminowych by³a na rynku lon­dyñskim znacznie wy¿sza ni¿ w USA.Ponadtow USA obowi¹zywa³ zakaz p³acenia odsetek od wk³adów p³atnych na ¿¹danie orazustawowy limit stopy procentowej od depozytów terminowych.Fakty te sk³oni³ybanki londyñskie do przyci¹gniêcia fun­duszy dolarowych cudzoziemców i dalszegoich odpo¿yczania klientom zagranicznym.Oczywiœcie banki londyñskie zarabia³yna ró¿nicy oprocentowania depozytów i po¿y­czek.W latach 70.rynek eurowalutzosta³ zasilony przez potê¿ny strumieñ petrodola-rów, tj.dolarów pochodz¹cychz dochodów z eksportu ropy naftowej przez kraje OPEC.Transakcje eurowalutowepolegaj¹ nie na zamianie jednej waluty na drug¹, co mog³oby sugerowaæokreœlenie „walutowe", ale na dokonywaniu wk³adów i udzielaniu po¿yczek np.wUSD, poza USA.Dotyczy to równie¿ innych eurowalut, np.marki niemieckiej pozagranicami RFN, jena poza Japoni¹.Rynek euro walutowy jest zatem czêœci¹miêdzynarodowego rynku pieniê¿nego.Przedrostek „euro" jest stosowany zprzyczyn historycznych, gdy¿ rynek ten powsta³ i rozwin¹³ siê w Europie, alerynek ten rozci¹ga siê równie¿ na kraje pozaeuropejskie - mo¿na np.mówiæ otzw.azjodo-larach, na rynku pieniê¿nym Singapuru czy Hongkongu.Oœrodkipozaeuropejskie okre­œla siê mianem offshore, a nale¿¹ do nich m.in.WyspyBahama, Kajmany, Panama, Hongkong.Charakterystyczn¹ cech¹ rynku eurowalutowego jest eksterytorialnoœædokonywa­nych operacji bankowych, co decyduje o swobodzie dzia³ania banków, niekrêpowane­go ¿adnymi regulacjami w³adz monetarnych, w odró¿nieniu od narodowychrynków pieniê¿nych, gdzie takie regulacje na ogó³ wystêpuj¹.Na tym rynku bankidokonuj¹kS.R¹czkowski: Miêdzynarodowe stosunki finansowe.Warszawa 1987 oraz K.Zabielski: WiehbiegunoHy nansów miêdzynarodowych.Warszawa 1991.165operacji depozytowo-po¿yczkowych w walutach obcych na innych zasadach ni¿ wwalucie danego kraju.Brak przepisów reguluj¹cych poczynania banków umo¿liwiaim stosowanie konkurencyjnego, w stosunku do wewnêtrznych rynków finansowychdanej waluty, oprocentowania depozytów i po¿yczek.Rynek eurowalutowy jestzdominowa­ny przez miêdzybankowe transakcje eurowalutowe, g³Ã³wnie w formiekrótkotermino­wych depozytów i po¿yczek.Jest to rynek „hurtowy", a operacje s¹przeprowadzane na wielk¹ skalê.G³Ã³wnym instrumentem finansowym, bêd¹cymprzedmiotem kupna-sprzeda¿y na rynku eurowalutowym, jest zatem terminowydepozyt bankowy.Na tym rynku fun­dusze firm i instytucji niebankowych s¹najczêœciej najpierw deponowane w bankach, a dopiero przez banki odpo¿yczaned³u¿nikom z sektora niebankowego.Krótkotermino­we papiery wartoœciowe rz¹dów,korporacji czy innych niebankowych podmiotów maj¹ marginalne znaczenie (aktywnyobrót nimi wystêpuje natomiast na g³Ã³wnych narodo­wych rynkach pieniê¿nych) s.G³Ã³wnym elementem zawieranych transakcji na rynku eurowalutowym jest stopaprocentowa.Na najwa¿niejszym londyñskim rynku miêdzy-bankowa stopa procentowap³acona przez pierwszorzêdne banki od przyjmowanych depozytów jest okreœlanajako LIBID (London Interbank Bid Rate), a stopa ¿¹dana przez nie przyudzielaniu po¿yczek innym bankom - jako LIBOR (London Interbank Offered Rate).Ró¿nicê stanowi zysk osi¹gany przez dany bank (jest ona niewielka i wynosi naogó³ 1/8 lub 1/16%).Jest to zmienna stopa procentowa, a jej wysokoœæ zale¿y oduk³adu popytu i poda¿y na te depozyty.Stopa ta jest zró¿nicowana w zale¿noœciod okresu depozytu (np.l tydzieñ, 3, 6 miesiêcy) i od waluty, na któr¹ opiewadany depozytDynamiczny rozwój obrotów na miêdzynarodowym rynku pieniê¿nym w latach 70.i80.by³ zwi¹zany przede wszystkim ze wzrostem wolumenu transakcjieurowa³u-towych.Skala operacji eurowalutowych, mierzona wielkoœci¹eurodepozytów, jest sza­cowana na 2500-3000 mld USD.Dziêki funkcjonowaniu tegorynku, jego du¿ej konku­rencyjnoœci i swobodzie zawierania transakcji wzros³a wsposób znacz¹cy mobilnoœæ krótkoterminowych kapita³Ã³w w skali miêdzynarodowej(z czym wi¹¿e siê zreszt¹ fakt, ¿e w sytuacji zaburzeñ na rynku walutowym mo¿estaæ siê „gor¹cym pieni¹dzem", ³atwo „przep³ywaj¹cym" z kraju do kraju),przyczyniaj¹c siê do wyrównywania stóp procentowych od po¿yczek i depozytów nanarodowych rynkach pieniê¿nych.Roz­wój tego rynku umo¿liwi³ te¿ rozwój rynkueuroobligacji.> K.Szymañski: Organizacja i funkcjonowanie rynku miêdzy bankowych transakcjieurowalutowych.Uniwer­sytet Gdañski 1992.Banki udzielaj¹c po¿yczek klientom, opieraj¹ siê na stopie miêdzybankowej,powiêkszonej o wyraŸnie wyodrêbnion¹ mar¿ê banku, np.LIBOR + 0,5%.Por.K.Zabielski: Finanse miêdzynarodowe.PWN, Warszawa 1994.s.140.166Rynek euroobligacji jest czêœci¹ miêdzynarodowego rynku kapita³owego [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]