[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.A je�li sie kiedy strzyma bia�ag�owa od tego, czego sie jejchce, pewnie to z namys�u nie przydzie, ale ze wstydu bo ich wola zawdy doroskoszy gotowa.A dlatego m�czy�ni widz�c t� ich gor�c� chciwo��, po�o�yli toza najwietsza im ha�b�, �y� rospustme; i t� boja�ni� os�awy jako du�ymmunsztukiem trzyma� je gwa�tem w poczciwym �yciu musz�.Jako� poprawdzie beztego mc by�o by je przecz wa�y� sobie, gdy� �wiat niema z nich inego po�ytku,jedno ten, i� dzieci rodz�, a m�czyzni wdy zgodz� sie na co inego, bo rz�dz�narody, hetmani�, obmy�laj� po�ytki ludzkie, i ine potrzebne rzeczy sprawuj�,czego wszytkiego bia�eg�owy (bo niech�� teraz o tym dysputowac, jakoby temu onepod�ug powie�ci w.m.zdo�a�y) nie czyni�.Co sie te� tycze strzymawa�o�ci,ilekro� m�czyznam pokaza� sie w niej przysz�o, zawdy jako w inych cnotach, taki w tym przed bia�emig�owami miewali przodek, nie b�d� ja w.m.tak wielehistoryi ani ba�ni wylicza�, jako w.m.mnie; dwu telko przypomni� m�czyzn,obu m�odych, obu wielkich panów, a ktemu czasu zwyci�stwa, kiedy cz�owiekpospolicie i najpodlejszy w pych� a w swowole�stwo sie podniesie.Alexander wielki wiesz w.m.jako w cale zachowa� poczciwo�� bia�ychg�ówDariusowych, nieprzyjaciela swego, jeszcze pora�onego natenczas; a conajwi�tsza, i� nader pi�kne by�y; to jeden.A Scipio drugi, m�odzieniec wedwudziestu leciech i we czterzech, przed którego, kiedy po wzi�ciu przez mocjednego miasta w Hiszpaniej przywiedziona by�a pi�kna, m�oda i zacnabia�ag�owa, skoro sie dowiedzia�, i� by�a �lubn� w tamtej�e ziemi jednemu panu,nietelko sie strzyma� od wszelakiej nieuczciwo�ci, ale j� ca�o i z wielkiemidary a upominki w�asnemu m�owi wróci�.Móg� bych jeszcze i co ku temu wi�cejpowiedzie�, ale gdy�em telko dwu spomnie� obieca�, rozumiem, �e mi w.m.dalejmówi� nie dopu�cisz.Rzek� na to pan Kostka: Nie jestem ja tak zawisny, panie Bojanowski,m�czyznam, jako w.m.bia�ymg�owam; tyle, ile o tym mówi� chcesz, wolno w.m.niechaj b�dzie.Powiedzia� pan Bojanowski: Pow�ci�gliwo�� Xenokratowa iza nie by�a wielka?Phryne, bia�ag�owa pi�kna, po�o�y�a sie podle niego, u�ywaj�c dziwnychprzysmaków (jako w tym by�a dobra misterkini), aby sie móg� ku mi�o�ci zapali�,a w�dy �adna miara dowie�� tego nie mog�a, aby jaki najmniejszy znak Xenokratespokaza� nieuczciwo�ci, chocia Phryne ca�� jedne noc na tym strawi�a.Nu� Pericles, który i s�ucha� tego niemóg�, kiedy Sophocles, towarzysz jego naurz�dzie, chwali� z wielka nader ch�ci� przed nim pi�kno�� dzieweczki jednej,ale go hnet sfuka� mówi�c: Temu - prawi - kto jest na urz�dzie, nie telko r�ceod brania podarków, ale i oczy od we�rzenia bestwliwego, trzeba mie�pow�ciegliwe.luych by�o na �wiecie barzo wiele, którzy z umys�u, a z dobrejwolej chciwo�� w sobie t�umili, nie z musu, ani przed sromem, jako bia�eg�owy,bo co jest tych hamownych bia�ychg�ów na �wiecie, ma�o nie wszytkie boja�� abowstyd na wodzy trzyma, a, wszako� i za to s� godne wielkiej pochwa�y iktokolwiek fa�esznie targa sie na ich poczciwo��, opakuj�c onych pow�ci�gliwe�ycic, godzien (jako� w.m.powiedzia�) wielkiego karania.Na ten czas pan Myszkowski tak rzek�: Patrzcie w.m.jako to okrutnymnieprzyjacielem jest pan Bojanowski bia�ymg�owam, gdy� i to w nich gani, cojest chwa�y wielkiej godno.Ale by mnie chcia� pan Kostka pozwoli� tego, �ebychkilka s�ów przeciwko tej rzeczy pana Bojanowskiego odpowiedzia�, uczyni�bydobrze i mnie i sobie, abowiem odpoczyn�� by sam nieco tym czasem, i�by zasi�ochotniej kona� móg� rzecz sw� oko�o dwornej paniej, a ja mia� bych to sobie zawielk� rzecz, gdy by mi by�o wolno za t� pogod� �lacheckiej powinno�ci dosy�czyni�, to jest przy prawdzie sta�, a bia�ychg�ów s�awy broni�.I owszem (rzek� pan Kostka) barzo o to w.m.prosz�, bo sie mnie tak widzi,i�em ju� tyle, i�em móg�, roskazanie J.M.pana Lubelskiego wype�ni�, i to, coteraz by�o na placu, odstrzeli�o sie od rzeczy mojej.W tym pocz�� pan Myszkowski: Niechc� o tym mówi�, jako wielki z bia�ychg�ówpo�ytek nad ten, i� rodz�, �wiat ma, abowiem dosy� sie to ju� pokaza�o, i�nietelko one potrzebne s� ku naszej na �wiat bytno�ci, ale te� i ku dobremu, azbo�nemu �yciu, lecz to powiedam, panie Bojanowski, i�, je�li bia�eg�owy s�pochopniejsze i sk�onniejsze ku grzechowi (jako W.M.mówisz) ni� m�czy�ni, aprzedsi� mimo to wszytko wi�cej sie strzymywaj� od z�ego (czego� w.m.sampozwoli�) ni� m�czy�ni, tedy te� bez w�tpienia godniejsze s� onych upominków,które za cnot� p�yn�, ni� m�czy�ni, i tym wi�tszy dank tego mie� maj�, im jests�absze ich przyrodzenie ku sprzeciwieniu sie cielesnym nami�tno�ciam, jako tenrycerz wi�tsz� s�aw� odnosi, który sztuk� tylko korda w r�ku maj�c, ranny inamdlony przez wojsko sie przebije, ni�li ów, który dobrze opatrzywszy cia�oswe zbroj�, i broniami, zdrowy a �wie�y, kilka ich na harcu s konia zbodzie.Ato, co w.m.powiedasz, i� wstyd a srom trzyma bia�eg�owy na wodzy, to miastojednej cnoty dwie im w.m.dajesz, bo je czynisz i wstydliwe i niewyst�pne.Abowiem je�li niemi wi�cej srom w�ada, ni� chciwo��, i dla wstydu strzymywaj�sie od z�ego (a wstyd nic inego nie jest, jedno, jako stoikowie wyk�adaj�,boja�� z�ej s�awy; widz� ja, i� ten srom jest on� przedni� cnot�, która jestwszytkich cnót stro�em, a której sie miedzy m�czyznami niewiele zawadza [ Pobierz całość w formacie PDF ]