[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Holocaust w literaturze wspó³czesnej.Holocaust - termin okreœlaj¹cy zag³adê ¯ydów w okresie II wojny œwiatowej.Zniszczenie ludnoœci ¿ydowskiej stanowi³o jeden z g³Ã³wnych punktów programupartii hitlerowskiej.W wyniku holocaustu zginê³o ponad 5 mln ¯ydów.Literaturawspó³czesna bogata jest w utwory traktuj¹ce o holocauœcie.Pisarze, którzyprze¿yli wojnê i widzieli jej skutki, czêsto wracaj¹ w swej twórczoœci do tychtragicznych wydarzeñ.Zag³ada ¯ydów, ich cierpienia i poœwiêcenie s¹ tematamiwielu dramatycznych reporta¿y i opowiadañ.Do najbardziej znanych utworów oholocauœcie nale¿¹: "Medaliony" Zofii Na³kowskiej, "Opowiadania" TadeuszaBorowskiego i "Zd¹¿yæ przed Panem Bogiem" Hanny Krall.Zbiór opowiadañ ZofiiNa³kowskiej "Medaliony" mia³ ukazaæ ogrom zbrodni hitlerowskich i jednoczeœnieoddaæ ho³d milionom ofiar faszyzmu.Ka¿de opowiadanie to inny fragmentrzeczywistoœci, inna postaæ, inne prze¿ycia i cierpienia.OpowiadaniaNa³kowskiej tworz¹ fragmentaryczne, sk³adaj¹cy siê z u³amków zdarzeñ rejestrzbrodni hitlerowskich.Jest on jednak doœæ szeroki i ró¿norodny, obejmujecierpienia ludzi w ró¿nych obozach i miejscach zag³ady, przedstawia ofiary, atak¿e katów.Ukazuje wiele wstrz¹saj¹cych faktów oraz trwa³e zmiany wywo³aneprzez faszyzm w psychice ludzkiej."Kobieta cmentarna" to opis getta¿ydowskiego w Warszawie w czasie jego likwidacji.Dramat mordowanych rozgrywasiê za murem, s³ychaæ krzyki i p³acz, widaæ po¿ary i wyrzucane z okien na brukdzieci.Ludzie z tej strony muru nie mog¹ spaæ, jeœæ, prze¿ywaj¹ rozterkimoralne z powodu swej bezsilnoœci.Próbuj¹ zrozumieæ, wyt³umaczyæ sobie, s¹podatni na propagandê niemieck¹, bo wtedy ³atwiej im ¿yæ.W opowiadaniu "DwojraZielona" zaskakuje nas postawa m³odej ¯ydówki, która znalaz³a w sobie doœæsi³y, by przetrwaæ niesamowite wprost okropnoœci.Straci³a mê¿a, przed wywózk¹do obozu ukrywa³a siê na strychu.Gdy Niemcy urz¹dzili sobie strzelaninê wSylwestra, straci³a oko.Ze szpitala trafi³a do obozu w Majdanku, potempracowa³a w fabryce amunicji.Prawie œlepa, bo na jedynym oku zrobi³ siê jejwrzód, pracowa³a, bo ba³a siê selekcji Jak wyznaje, przetrwa³a to wszystko, bopragnê³a przekazaæ innym ludziom wieœæ o okrucieñstwie okupantów.Najbardziejwstrz¹saj¹c¹ scen¹ jest scena z opowiadania "Doroœli i dzieci w Oœwiêcimiu",gdzie dzieci bawi³y siê w palenie ¿ydów, jedyn¹ zabawê jak¹ zna³y.Dziecizmuszone do ci¹g³ego przygl¹dania siê nieludzkim okrucieñstwom zatraci³yzdolnoœæ rozró¿niania dobra i z³a.Obóz okaleczy³ ich psychikê.TadeuszBorowski w "Opowiadaniach" pokazuje prawdê o ¿yciu obozowym, nie upiêkszaswoich doœwiadczeñ.Z wielk¹ pasj¹ ods³ania mechanizm zbrodni.Ukazuje ludzispodlonych strachem, zapominaj¹cych o swojej cz³owieczej godnoœci z lêku przedtorturami i œmierci¹.W opowiadaniu "Proszê pañstwa do gazu" autor w sposóbobrazowy przedstawi³ wp³yw niemieckiego terroru na psychikê zarówno Polaków,którzy roz³adowywali transporty, jak i ¯ydów, którzy tymi transportamiprzyje¿d¿ali.Pijani wiêŸniowie roz³adowuj¹cy wagony obchodzili siê z wiêŸniamiczêsto brutalniej ni¿ zrobiliby to esesmani stoj¹cy dooko³a placuroz³adunkowego na bocznicy.Postawa ¯ydów by³a ró¿na.Od dobrowolnegoskazywania siê na œmieræ, a¿ po wypieranie siê w³asnych dzieci przez matki,które chcia³y za wszelk¹ cenê ¿yæ, a nie iœæ z dzieæmi do gazu.Wiêkszoœæ ¯ydówdo koñca nie wierzy³a w to, ¿e jad¹ na œmieræ i wioz³a ze sob¹ swójnajcenniejszy dobytek, który bogaci³ III Rzeszê i pozwala³ prze¿yæ obozowikolejne dni."Zd¹¿yæ przed Panem Bogiem" Hanny Krall to opis wywiadu z doktoremEdelmanem - znanym kardiochirurgiem, który w czasie powstania w getciewarszawskim by³ zastêpc¹ komendanta ¯ydowskiej Organizacji Bojowej.W rozmowietej Edelman przedstawia getto takim, jakim by³o rzeczywiœcie.Mówi o ludziach,którzy tysi¹cami t³oczyli siê, aby dostaæ siê do transportu do Treblinki, atak¿e o garstce m³odych i niedoœwiadczonych ludzi, którzy nie chcieli zgin¹æ wgazie i rozpoczêli beznadziejn¹ walkê z przewa¿aj¹cymi si³ami okupanta.Edelmanmówi zarówno o tych, którzy w obliczu klêski pope³niali samobójstwa, jak i otych, którzy walczyli z poœwiêceniem i oddawali ¿ycie, aby inni mogli prze¿yæ ipowiedzieæ prawdê o tamtych tragicznych czasach.¯ycie wewn¹trz getta ca³y czasby³o wyborem pomiêdzy ¿yciem a œmierci¹.Nikt z tych ludzi nie by³ pewien tego,czy prze¿yje kolejny dzieñ.Toczyli oni beznadziejn¹ walkê po to, aby zwróciæuwagê œwiata na los ¿ydów, oraz aby zgin¹æ godnie z broni¹ w rêku [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]