[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Działo się tak dzięki przemyślnie zaplanowanej roślinności.Poczyniła jakąś uwagę na ten temat.– Tak – potwierdził.– Im dalej się zapuszczamy, tym park sprawia wrażenie większego.Chce się pani napić?– Za wcześnie – odparła.Patrzyła zafascynowana, jak odkręca butelkę i pociąga niezły haust.Jego gardło było na pewno tak zdarte i przepalone, że nawet nie drażnił go alkohol.Zdziwiło ją jednak, że wzdrygnął się odruchowo i skrzywił twarz ze wstrętem, tak samo jak skrzywiłaby ją ona po takim łyku.Początkujący, pomyślała.Jeszcze dziecko właściwie.Przypuszczała, że dręczy go jakiś skrywany smutek, i była zadowolona, że może się temu przyglądać.Właśnie takiej odmiany potrzebowała, by móc oderwać myśli od sił, z którymi zmagała się codziennie.Siedzieli razem na ławce.Młody mężczyzna wytarł rękawem szyjkę butelki, po czym zakręcił ją starannie.Bez pośpiechu wsunął butelczynę do kieszeni brązowego płaszcza.Dziwne, pomyślała, że ostry przezroczysty trunek może przynieść taką pociechę i że można tak czule obchodzić się z butelką.– Co to ma być, do licha? – zapytał.Siedzieli naprzeciw kwadratowego budynku z kamienia, który, jak przypuszczała Hawksquill, służył jako szopa na narzędzia lub w innym praktycznym celu, ale miał przypominać wyglądem pawilon czy też miniaturową świątynię.– Właściwie nie wiem – odparła – ale płaskorzeźby na jego ścianach symbolizują cztery pory roku.Tak mi się zdaje.Po każdej stronie jedna pora roku.Na ścianie przed ich oczyma była wiosna.Młoda Greczynka sadziła roślinki, trzymając w jednej ręce starożytne narzędzie podobne do rydla, a w drugiej – delikatne sadzonki.Obok niej leżało skulone jagniątko, tak jak ona młode, pełne nadziei i oczekiwania.Płaskorzeźba została wykonana zupełnie przyzwoicie.Za pomocą cięć o różnej głębokości artysta przedstawił odległe, świeżo zaorane pola i powracające ptaki: codzienne życie w starożytnym świecie.Nie przywodziło to na myśl żadnej z wiosen w mieście, ale na pewno właśnie tę porę roku ukazywało.Hawksquill wiele razy wykorzystywała ten obraz wiosny.Przez jakiś czas zastanawiała się, dlaczego budyneczek nie został usytuowany centralnie na swoim kawałku ziemi, dlaczego jego ściany nie były równoległe do ulic wokół parku.Po namyśle stwierdziła, że takie usytuowanie odpowiada stronom świata, jak w kompasie: ściana zimowa skierowana na północ, a letnia na południe, wiosenna na wschód, a jesienna na zachód.W mieście łatwo było zapomnieć, gdzie w przybliżeniu znajduje się północ, ale Hawksquill się to nie zdarzało, a projektant domku najwyraźniej uważał dobrą orientację w kierunkach świata za ważną rzecz.Lubiła go za to.Uśmiechnęła się nawet do młodego człowieka, który siedział koło niej, prawdopodobnie potomka, chociaż wyglądał na okropnego mieszczucha, nie odróżniającego przesilenia dnia z nocą od zrównania dnia z nocą.– Jaki z tego pożytek? – spytał cicho, ale zaczepnie.– Pomaga zapamiętywać różne rzeczy – powiedziała Hawksquill.– Co?– Przypuśćmy – wyjaśniała – że chcesz zapamiętać konkretny rok i kolejność zdarzeń, jakie wtedy następowały.Możesz utrwalić w pamięci te cztery płaszczyzny i wykorzystać przedstawione na nich elementy jako symbole wydarzeń, które chcesz zapamiętać.Jeśli chcesz zapamiętać, że pewna osoba została pochowana na wiosnę, to masz tam rydel.– Rydel?– To narzędzie do kopania.Patrzył na nią pytająco.– Czy to nie jest trochę zwariowane?– To był tylko przykład.Przyglądał się kobiecie podejrzliwie, tak jakby to właśnie ona miała mu za chwilę przypomnieć o czymś nieprzyjemnym.– Ta sadzonka – odezwał się w końcu – może symbolizować coś, co się zaczęło na wiosnę.Pracę.Jakąś nadzieję.– To jest myśl – powiedziała.– Potem usycha.– Albo rodzi owoce.Zamyślił się na długą chwilę.Wyciągnął butelkę i powtórzył z nią dokładnie cały rytuał, ale już się tak nie krzywił.– Dlaczego ludzie – zapytał słabym głosem, rozmytym przez dżin – chcą wszystko pamiętać? Życie jest tu i teraz.Przeszłość jest martwa.Nic na to nie odpowiedziała.– Pamięć.Systemy.Wszyscy ślęczą nad starymi albumami albo nad talią kart.Jeśli nie wspominają, to przepowiadają przyszłość.Jaki z tego pożytek?Jakiś dzwoneczek zadzwonił w pamięci Hawksquill.– Karty? – zapytała.– Rozmyślają o przeszłości – powiedział, patrząc na wiosnę.– Czy to ją przywróci?– Tylko uporządkuje.Wiedziała, że ludzie tacy jak on, którzy mieszkają na ulicach, mają zupełnie inną konstrukcję psychiczną niż ci, którzy zamieszkują domy, nawet jeśli wydają się równie rozsądni.Mają powód, by znajdować się tam, gdzie się znajdują, w szczególny sposób postrzegają rzeczy, tracą zainteresowanie zwykłym światem i jego funkcjonowaniem, a często jest to niezależne od ich woli.Wiedziała, że nie może naciskać i dręczyć go pytaniami ani powracać do tematu kart, ponieważ tylko ją to oddali od celu, jak ścieżki w tym parku.Jednak bardzo pragnęła nie przerwać zawiązującej się nici porozumienia.– Pamięć może być sztuką – powiedziała tonem nauczycielki.– Jak architektura.Sądzę, że twój przodek by to zrozumiał.Uniósł brwi i wzruszył ramionami, jakby chciał powiedzieć: „Któż to wie, kogo to obchodzi”.– Architektura – dodała – jest w istocie zamrożoną pamięcią.Powiedział to wielki człowiek.– Hm.– Wielu dawnych myślicieli – nie wiedziała, skąd jej się wziął ten belferski ton, ale nie chciała z niego zrezygnować, bo zdawało się to przykuwać uwagę słuchacza – twierdziło, że pamięć jest jak dom, w którym przechowuje się wspomnienia, i że najłatwiejszym sposobem na zapamiętanie rzeczy jest wyobrażenie sobie budowli, a potem symboliczne przypisanie tego, co chce się zapamiętać, różnym elementom architektonicznym.– Na pewno się w tym pogubił, pomyślała, ale młody człowiek odezwał się po namyśle:– Jak ten pochowany człowiek i rydel.– Właśnie.– To głupie.– Mogę panu przedstawić inny przykład [ Pobierz całość w formacie PDF ]