[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W koñcu jeœlikiedykolwiek chcia³bym siê czegoœ na ten temat dowiedzieæ, móg³bym sobiesiêgn¹æ do jednego ze znakomitych leksykonów mitologicznych.Do tego jeszczearcheologowie wykonali wzorow¹ pracê: w d³ugich szeregach wyliczone s¹ nazwiskai okresy panowania poszczegó³nych faraonów, ka¿da œwi¹tynia, ka¿da kolumna maswoj¹ etykietkê, ka¿dy motyw plastyczny jest szczegó³owo omówiony.O nie,raczej nigdy nie napiszê ksi¹¿ki o Egipcie, nie by³o mi po drodze.Ja jestemdetektywem, szperaczem pod¹¿aj¹cym œladem nierozwi¹zanych zagadek - a co tujeszcze mo¿na odkryæ w Egipcie?Z Szaw³a w Paw³aNiechêæ ta zniknê³a jak rêk¹ odj¹³, kiedy przed kilku laty - przy zupe³nieinnej okazji! - po raz ko³ejny szuka³em czegoœ u Herodota.O rany! Ten Herodotwypisuje rzeczy, które nijak nie chcia³y siê zgodziæ z "niepodwa¿aln¹ wiedz¹"egipto³ogów! Kto tu ma s³usznoœæ? ¯yj¹cy dwa tysi¹ce lat temu historyk czywspó³czesny archeolog? Czy Herodot by³ wymyœlaj¹cym niestworzone rzeczywyj¹tkiem czy te¿ inni naoczni œwiadkowie staro¿ytnoœci potwierdz¹ jegoopowieœci? Rozziew miêdzy przekazami Herodota a dzisiejszym stanem wiedzy by³miejscami do tego stopnia zadziwiaj¹cy i podnosz¹cy w³osy na g³owie, ¿ezacz¹³em bli¿ej badaæ ca³¹ sprawê.Im bardziej wgryza³em siê w staro¿ytnetomiska, tym bardziej frapuj¹cy zacz¹³ mi siê nagle wydawaæ Egipt! Dopieroteraz poczu³em gor¹czkê ³owieck¹! Czy¿by ci tak wychwalani przeze mnieegiptolodzy spali? Czy¿by posklejali powierzchniê mozaiki, aby ukryæ schowanepod ni¹ nielogicznoœci? Czy¿bym by³ na tropie licz¹cej sobie tysi¹ce latwiedzy, znanej jedynie zakapturzonym wyznawcom podejrzanych towarzystwtajemnych? Czy by³o jakieœ przes³anie ze staro¿ytnego egiptu, które niepasowa³o do naszej nowoczesnej epoki, które nie by³o dostatecznie zachowawcze,o którym lepiej by³o milczeæ, aby nie sp³oszyæ szarych ludzi?¯yj¹cy ponad trzy tysi¹ce lat temu fenicki dziejopisarz Sanchoniathon (ur.ok.1250 r.prz.Chr.) zastanawia³ siê pewnie nad tym samym, pisz¹c:"Od najwczeœniejszej m³odoœci przyzwyczajani jesteœmy do tego, bys³uchaæ zafa³szowanych wieœci, a nasz umys³ od stuleci tak bardzoprzesi¹kniêty jest uprzedzeniami, ¿e strze¿e fantastycznych k³amstwniby skarbu, tak i¿ w koñcu prawda zaczyna siê wydawaæ niewiarygo-dna a fa³sz prawdziwy."To filozof Cyceron (106-43 prz.Chr.) awansowa³ Herodota do rangi "ojcahistorii".Tytu³ ten Herodot zachowa³ po dzieñ dzisiejszy, jakkolwiek zpewnoœci¹ nie on by³ pierwszym historykiem.Kim by³ Herodot?Co wiemy na temat Herodota? Pochodzi³ z Fialikarnasu, miasta po³o¿onego napo³udniowo-zachodnim krañcu Azji Mniejszej.Jego ojciec tak gwa³townie buntowa³siê przeciw despocie i tyranowi Lygdamisowi, ¿e ca³a rodzina zosta³a wypêdzona.Ju¿ wtedy by³o nie inaczej ni¿ dzisiaj.Z wyspy Samos Herodot œledzi³polityezne wydarzenia swojego œwiata.Nie by³a to epoka spokojna, Grekomzagra¿a³o potê¿ne imperium perskie, Ateny za³o¿y³y pierwszy Ateñski Zwi¹zekMorski i zaczê³y rywalizowaæ z dotychczasow¹ potêg¹ militarn¹, Spart¹.Byæ mo¿ew³aœnie polityczne k³Ã³tnie sprawi³y, ¿e m³ody Herodot postanowi³ zawszedociekaæ istoty rzeczy na miejscu, opieraæ siê na informacjach z pierwszejrêki.Zosta³ pisz¹cym globtrotterem swojej epoki.Objecha³ ca³¹ Azjê Mniejsz¹,Italiê i Sycyliê, ale te¿ krainê Scytów (dzisiejsz¹ po³udniow¹ Ukrainê), Cypr,Syriê i dotar³ a¿ do Babilonu, gdzie zatrzyma³ siê na czas d³u¿szy.Kiedy wlipcu 448 r.prz.Chr.przyby³ do Egiptu, nie by³a to "terra incognita", ziemianieznana, przed nim bowiem tê krainê nad Nilem opisywa³ ju¿ jego rodak, filozofprzyrody Hekataios (ok.550-480 prz.Chr.).Herodot nie pod¹¿a³ œladami swegopoprzednika jak bezkrytyczny m³odzieniec, wprost przeciwnie, traktowa³ go "zpewn¹ rezerw¹ i znaczn¹ nieufnoœci¹" [1].Herodot nigdy nie by³ wy³¹cznie historykiem.Wprawdzie notowa³ skrzêtniewszystko, co jego rozmówcy opowiadali o historii swego kraju, lecz opisywa³tak¿e geografiê i topografiê odwiedzanych rejonów.By³ w równym stopniugeografem jak historiozofem.Jako pierwszy przela³ na pergamin myœl, i¿ ka¿d¹historiê rozpatrywaæ nale¿y we w³aœciwej jej przestrzeni geograficznej, a ka¿daprzestrzeñ geografczna ma swoj¹ historiê [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]