[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Znów zatem musimydostrzegaæ wy­chowawcz¹ koniecznoœæ przygotowania do ¿ycia ludzi, którzypotrafi¹ rozumnie analizowaæ sytuacje, w jakich siê znaleŸli, dokonywaæprawid³owej oceny przebiegu szerokich procesów spo³ecznych i trafnego wyborudróg w³asnego postêpowania.Na tle ³atwego przenikania i krzy¿owania siê pogl¹dów i doœwiadczeñobserwu­jemy w ca³ym œwiecie charakterystyczne, coraz silniej pog³êbiaj¹ce siêprocesy, które okreœlamy jako procesy demokratyzacji ¿ycia.Co oznacza tookreœlenie? Wiemy o tym, i¿ przez wiele lat g³Ã³wnym has³em tych, którzywalczyli o demokra­tyzacjê ¿ycia, by³o has³o domagaj¹ce siê równych praw dlawszystkich.Ju¿ w okresie walki z ustrojem feudalnym bur¿uazja akcentowa³abardzo silnie koniecznoœæ zrównania ludzkich uprawnieñ i po dzieñ dzisiejszy wwielu krajach has³o to jest synonimem postêpu i spo³ecznej sprawiedliwoœci.Warto jednak wspomnieæ o ró¿nicy, jaka wystêpuje miêdzy formaln¹ a faktyczn¹realizacj¹ tego has³a.Mog¹ istnieæ i w wielu krajach istniej¹ prawa pisane,które pozornie dla wszystkich ludzi brzmi¹ jednakowo.Rzeczywiste jednakwarunki ¿yciowe sprawiaj¹, i¿ naprawdê nie wszyscy w jednakowym stopniu mog¹ znich korzystaæ.Na przyk³ad, mo¿e byæ mowa o prawie do korzystania z bezp³atnejnauki w szko³ach ró¿nych szczebli i typów.Ale faktycznie o dostaniu siê dowielu z tych szkó³ decyduje nieraz przywilej urodzenia, stan materialny imiejsce zamiesz­kania.Dzieci rodziców, posiadaj¹cych lepsze warunki materialnei zamieszka³ych w oœrodkach, w których dane szko³y siê znajduj¹, maj¹ czêstowiêksze szansê kszta³­cenia siê w nich ni¿ dzieci rodziców ¿yj¹cych w gorszychwarunkach.Faktyczna równoœæ prawa do nauki w szkole polega na tym, ¿e na drodzepra­wid³owej organizacji systemu szkolnego, w³aœciwych zasad rekrutacji orazodpowied-dniej pomocy dla ucz¹cej siê m³odzie¿y tworzy siê rzeczywiœciemo¿liwoœci wyboru takiej drogi kszta³cenia, jaka z punktu widzenia potrzebspo³eczeñstwa i potrzeb jednostki jest najbardziej w³aœciwa.Prawid³owerozwi¹zanie tej sprawy wymaga sta³ej troski i uwagi pañstwa oraz poszukiwaniacoraz to lepszych dróg realizacji sprawiedliwych zasad dostêpnoœci oœwiaty dlawszystkich.Tak w³aœnie rozumiemy tê sprawê w naszym ustroju spo³ecznym.Demokratyzacja ¿ycia mo¿e nastêpowaæ, jak s¹dzimy, tylko na drodze dalszegodoskonalenia i usprawniania organizacji spo³e­czeñstwa, co sprawi, i¿ ¿adne zobowi¹zuj¹cych formalnie praw nie bêdzie pustym dŸwiêkiem, ale rzeczywistymprawem ka¿dego cz³owieka.Drugim aspektem pojêcia demokratyzacji jest to, ¿e w czasach obecnych corazwiêksza liczba ludzi w³¹cza siê lub jest w³¹czana do ró¿norodnych formzarz¹dzania ró¿nymi dziedzinami ¿ycia, ga³êziami gospodarki, ró¿nymi zakresamispraw ma­j¹cych s³u¿yæ zaspokajaniu wielorakich potrzeb ludzi.W³¹czanie siêludzi do spo­³ecznego uczestnictwa w kierowaniu wieloma sprawami jest tendencj¹widoczn¹ na ca³ym œwiecie.W krajach kapitalistycznych tendencja ta jednak nie mo¿e byæ w pe³ni reali-zowana.Hamuj¹ j¹ i ograniczaj¹ kapitalistyczne zasady organizacji ¿yciaekono­micznego i spo³eczno-politycznego (œrodki produkcji w rêkach nielicznejgrupy po­siadaczy, której interesom zagra¿a³aby ingerencja ludzi pracy w sprawygospodaro­wania i zarz¹dzania).Natomiast uczestnictwo ludzi w spo³ecznym zarz¹dzaniu ma szczególne zna­czeniedla naszego ustroju, który tworzymy wspólnym wysi³kiem wszystkich pra­cuj¹cychobywateli.Coraz wiêcej spraw jest i bêdzie w dalszym ci¹gu przekazywa­nych ,,wdó³", coraz wa¿niejsze decyzje bêd¹ zapada³y w radach narodowych ró¿­nychszczebli, coraz wiêcej inicjatywy pañstwo nasze oczekuje od organizacjispo­³ecznych, roboczych zespo³Ã³w i poszczególnych ludzi przejêtych trosk¹ odobro spo³eczne.Oto jak wypowiedzia³o siê na ten temat VIII Plenum KC PZPR w Uchwalepoœwiêconej podstawowym kierunkom rozwoju rad narodowych:„Szybko rosn¹ce i coraz bardziej z³o¿one zadania' wymagaj¹ znacznie wiêkszegoudzia³u aktywu spo³ecznego w pracach rad i ich organów, bogatszych formkontroli spo³ecznej i wiêkszej aktywnoœci radnych".I dalej: „Podstawowym kierunkiem zmian w systemie rad narodowych jest:rozszerzenie zgodnie z ustaw¹ o radach narodowych uprawnieñ, zadañ i œrodkówdzia³ania powiatowych rad narodowych tak, aby sta³y siê one rzeczywiœcieg³Ã³wnym ogniwem terenowej dzia³alnoœci; rozszerzenie uprawnieñ, zadañ i œrodkówrad narodowych miast nie wydzielonych z powiatu oraz osiedli o charakterzemiejskim; zwiêkszenie roli, uprawnieñ i œrodków gromadzkich rad narodowych,zw³aszcza w dziedzinie planowania i kierowania rolnictwem." xProces wzrastania udzia³u ludzi w zarz¹dzaniu i podejmowaniu decyzji jestniew¹tpliwie wartoœciowy, s³uszny i potrzebny, nie dokonuje siê jednak w sposób³atwy i prosty.Ludzie nie zawsze potrafi¹ podejmowaæ decyzje w sposóboperatyw­ny, prawid³owy i odpowiedzialny.Zespo³y ludzkie powo³ywane dozarz¹dzania nie zawsze potrafi¹ uzgadniaæ swoje stanowiska, wiele czasu ienergii trac¹ na bez­przedmiotowe dyskusje, nie wykazuj¹ dostatecznychumiejêtnoœci organizacyj­nych ani umiejêtnoœci spo³ecznego wspó³dzia³ania.Tebraki prowadz¹ nieraz do „za³amywania" siê twórczych inicjatyw, dozaniedbywania wa¿nych spraw, do tolerowania ró¿nych bol¹czek, które powinny byæszybko i sprawnie usuniête.Taki niepomyœlny stan rzeczy bêdzie ulega³ likwidacji w miarê dorastania ludzipracy do nowych zadañ spo³ecznych, jakie przed nimi staj¹.W tym wzroœcie ludziszczególn¹ rolê powinno odegraæ wychowanie, dziêki któremu cz³owiek bêdziecoraz lepiej przygotowany do uczestnictwa w spo³eczeñstwie socjalistycznym,zor­ganizowanym w oparciu o najpe³niej pojête zasady demokratyzmu [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]